Pielęgnacja chorego leżącego w domu

Jeśli chory otrzymał zgodę od lekarza na wstawanie z łóżka, postaraj się, aby opuszczał je każdego dnia na przynajmniej 1–2 h. Prostymi sposobami możesz tak dostosować mieszkanie/dom, aby poruszanie się po nim było dla chorego łatwe i bezpieczne. Aby poszerzyć przestrzeń w głównych ciągach komunikacyjnych (np. pokój chorego – łazienka albo pokój chorego – jadalnia), większe meble podsuń maksymalnie pod ściany, a mniejsze usuń. Małe chodniki w korytarzach i pomieszczeniach zdejmij, a brzegi większych przyklej do podłogi taśmą. Krzesła, na których siada chory, powinny mieć wygodne siedzisko i oparcie, a także być na tyle wysokie, aby chory – sam lub przy pomocy – mógł na nich łatwo siadać i wstawać. Aby ułatwić „domowe spacery”, możesz kupić lub wypożyczyć laskę, kule, chodzik, balkonik lub wózek. Ich rodzaj należy skonsultować z lekarzem.

Utrzymanie w dobrej kondycji i stanie zdrowia chorego leżącego wymaga zadbania o jego:

• mięśnie (pomogą: delikatne masaże nóg – w kierunku od stóp do pachwin, i rąk – od palców po pachy, napinanie mięśni pośladków, ściskanie dłońmi gumowych przedmiotów – dla usprawnienia mięśni rąk i klatki piersiowej)
• stawy (pomogą: ćwiczenia izometryczne, np. skręty szyi, podnoszenie rąk i nóg, ruchy obrotowe stóp, zginanie kolan)
• płuca (pomogą: wietrzenie trzy razy dziennie pokoju chorego, ćwiczenia oddechowe wykonywane dwa, trzy razy dziennie przez ok. 10 min przed śniadaniem, kolacją lub dwie godziny po posiłkach, nadmuchiwanie balonika, wydmuchiwanie powietrza przez rurkę do pojemnika z wodą, aby woda zabulgotała).

Uwaga! Jednym z najgroźniejszych powikłań u chorych leżących, prowadzącym niejednokrotnie do śmierci, jest zapalenie płuc!

• układ krążenia (pomogą: nacieranie klatki piersiowej i pleców chorego roztworem alkoholu, np. spirytusem oraz oklepywanie tych miejsc dłonią uformowaną w kształt łódki).

Organizacja w domu: 

Sprzęty, które powinny znaleźć się w pokoju chorego, to:

• łóżko – najlepsze jest typu szpitalnego, czyli dzielone na trzy („łamane” pod różnymi kątami przy zagłówku i kolanach), wykonane z lekkich materiałów, wysokie (z możliwością regulacji), na kółkach (aby można było łatwo je przesuwać), z barierkami.

Do potrzeb chorego można też dostosować zwykłe, domowe łóżko. Powinno mieć wymiary: długość ok. 190–200 cm, szerokość min. 90 cm i wysokość 65–70 cm. Ten ostatni parametr można wyregulować, podsuwając pod łóżko drewniane klocki, cegły, pustaki.
Z kolei barierki można zastąpić wykonaną przez ślusarza lekką siatką, zagłówek – kocami złożonymi w kostkę lub drewnianym klinem (obciągniętym cienką warstwą gąbki zmiękczającej i materiałem) lub z gąbki o gęstej fakturze, a tzw. lejce lub drabinkę, które pomagają choremu podciągnąć się na łóżku lub wykonać proste ćwiczenia usprawniające – taśmą wykorzystywaną w pracach remontowych z uformowanym uchwytem. Łóżko należy ustawić z daleka od okna, aby nie narażać chorego na bezpośrednie działanie powietrza. Dla usprawnienia czynności wykonywanych przy chorym powinniśmy zapewnić dostęp do łóżka przynajmniej z dwóch stron;

• stolik nocny (na leki, napoje, telefon, pilota, dzwoneczek, którym chory będzie mógł wezwać pomoc, itp.) – niezbyt duży i ustawiony tak, aby chory mógł do niego sięgnąć;
• szafka na rzeczy osobiste (książki, gazety, płyty, telefon, dokumenty, grzebień, kosmetyki itp.) – najlepiej by była z zamykaną szufladką i ustawiona w wygodnym miejscu, nieograniczającym dostępu do łóżka;
• jeśli chory może wstawać z łóżka, przyda mu się wygodny fotel z wysokim siedziskiem, podnóżkiem, zagłówkiem i poręczami;
• telewizor – ustawiony na wprost łóżka chorego i na takiej wysokości, aby nie musiał on zbytnio zadzierać lub obniżać głowy;
• taca na nóżkach – najlepiej z obramowaniem, które uniemożliwia zsuwanie się przedmiotów, np. talerzy z jedzeniem, kubków z piciem itp.;
• pulpit z regulowaną wysokością i kątem ustawienia, który ułatwi pisanie, czytanie albo obsługę laptopa;
• wózek toaletowy (wózek inwalidzki, w którego siedzisku wmontowany jest specjalny pojemnik na odchody oraz zamykająca go klapka) lub stołeczek na basen (basen i tzw. kaczka, z której korzystają panowie – najlepiej plastikowe, bo zachowują stałą temperaturę, nigdy nie powinny stać na podłodze, aby znajdujące się tam zarazki nie zainfekowały dróg moczowych pacjenta; oba przedmioty należy po każdym użyciu opróżnić i dokładnie umyć).

Źródło artykułu: Opieka nad leżącym w domu (kliknij tutaj), 14.03.2012 Autor: Magdalena Gajda, konsultacja: dr n. med. Ewa Szeląg, pielęgniarka, adiunkt w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi